Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας: Η θέση των δύο φύλων (μέσα από τα κείμενα που διδάσκονται)

Θέμα: Με βάση τα κείμενα που είδαμε να γράψετε ένα άρθρο για τη σχολική εφημερίδα σχετικά με τη: α) θέση των δύο φύλων σε παλαιότερες εποχές
     β) τη γνώμη σας για τη θέση αυτή

Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ

            Παρ’ όλο  που σήμερα η ισότητα των δύο φύλων έχει κατοχυρωθεί με νόμους, κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν ίσχυε, αλλά θεωρούνταν και ως κάτι υπερβολικό για τις αντιλήψεις που επικρατούσαν στην Ελλάδα μέχρι και τα μέσα του εικοστού αιώνα. Η αντιφατικότητα αυτή, λοιπόν, του τότε και του τώρα, επιβεβαιώνεται και από την πρώιμη νεοελληνική λογοτεχνία, μέσω της οποίας αντιλαμβανόμαστε καλύτερα τον τρόπο ζωής των δύο φύλων σε μία σαφώς ανδροκρατούμενη κοινωνία.

            Συγκεκριμένα, η ζωή της γυναίκας στις παλαιότερες εποχές θα μπορούσε κάλλιστα να χωριστεί σε δύο στάδια.

            Το πρώτο στάδιο αφορά τη ζωή της πριν το γάμο και τον τρόπο συμβίωσης της με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Μέχρι να παντρευτεί, η υποταγή στον πατέρα ή, σε περίπτωση που δεν υπάρχει στο μεγαλύτερο ανδρικό πρόσωπο της οικογένειας είναι αυτονόητη. Η κόρη δεν έχει δικαίωμα να αποφασίζει μόνη της για κανένα θέμα, ακόμα και αν αυτό είναι εντελώς ασήμαντο. Επιπλέον, για να μπορέσει να διατηρήσει την αγνότητά της και να μην πέσει θύμα κοινωνικών σχολιασμών λόγω «απρεπούς» συμπεριφοράς, δεν έχει καμία επαφή με τον κόσμο που βρίσκεται πέρα από τα σύνορα του οικογενειακού της περιβάλλοντος, καθώς είναι αναγκασμένη να περιορίζεται στην εξοικείωση με τα οικοκυρικά θέματα. Το γεγονός ότι σκοπός της ζωής της είναι ο γάμος, σημαίνει ότι μέχρι να φτάσει στην κατάλληλη ηλικία για να παντρευτεί, θα πρέπει να περάσει από «ειδική εκπαίδευση» σχετικά με τη διοίκηση και οργάνωση ενός νοικοκυριού. Δασκάλα της δεν είναι άλλη παρά η ίδια της η μητέρα. Παράλληλα με αυτά, οφείλει να εργάζεται ως αντάλλαγμα για την προίκα που θα της εξασφαλίσουν μελλοντικά οι γονείς της. Συνεπώς, είναι προφανές ότι δεν υπάρχει καμιά συμμετοχή της γυναίκας στο δημόσιο βίο.

            Το δεύτερο στάδιο της ζωής μίας γυναίκας αποτελείται από τα χρόνια του έγγαμου βίου της. Σ’ αυτήν την περίοδο της ζωής της υποτάσσεται στον άνδρα της και τη θέλησή του. Φυσικά η επιλογή του άνδρα γίνεται με προξενιό και χωρίς τη συγκατάθεση της νύφης. Ο γάμος άλλωστε αποτελεί κυρίως οικονομική και όχι συναισθηματική υπόθεση. Έτσι, μετά την όλη διαδικασία του γάμου ακολουθεί η δημιουργία οικογένειας. Η γέννηση κοριτσιού θεωρούνταν από την πλειοψηφία ως τεράστια αποτυχία, επειδή έπρεπε να διασφαλιστεί με κάποιον τρόπο η προίκα του κοριτσιού, εάν ένα καλό μέλλον ήταν επιθυμητό. Επίσης, τα καθήκοντα μίας παντρεμένης γυναίκας αφορούν όχι μόνο την ανατροφή των παιδιών αλλά και την οργάνωση του σπιτιού. Σημαντικό είναι ότι η θρησκεία παίζει σχεδόν καταλυτικό ρόλο στη ζωή των γυναικών και η συμβολή της είναι κυρίαρχη όταν απαιτείται η λήψη κάποιας απόφασης.

            Όσον αφορά τη θέση του άνδρα στο πέρασμα των χρόνων, παραμένει σχετικά σταθερή. Είναι ο αρχηγός της οικογένειας και αυτός που παίρνει τις αποφάσεις. Ακόμα, εξασφαλίζει τα απαραίτητα χρήματα στην οικογένειά του με την εργασία του είτε σε προσωπική του ιδιοκτησία είτε σε ξένη. Επομένως, είναι και αυτός που είναι υπεύθυνος για τις εξωτερικές υποθέσεις του σπιτιού. Επιπρόσθετα, η έντονη αίσθηση της τιμής και της αξιοπρέπειας διακρίνεται σε κάθε ανδρική προσωπικότητα.

            Προσωπικά πιστεύω ότι εκείνη η κοινωνία λειτουργούσε ναι μεν πιο οργανωμένα, αλλά παρ’ όλ’ αυτά δεν έπαυε να είναι αρνητική και να επιβιώνει εις βάρος των γυναικών. Ακόμα και οι εξαιρέσεις των γυναικών που προσπάθησαν να αλλάξουν αυτήν την κατάσταση και να εγκαθιδρύσουν νέους τρόπους αντίληψης, κατέληξαν υποτιμημένες και αποστασιοποιημένες από την υπόλοιπη κοινωνία. Η πλειοψηφία των γυναικών όμως δεχόταν ατάραχη την υποταγή της χωρίς να διεκδικεί  κάτι περισσότερο, πράγμα που θα μπορούσε να θεωρηθεί αναμενόμενο για τα δεδομένα της εποχής.

            Πάντως, «κάλλιο αργά παρά ποτέ», που λέει και η παροιμία. Μπορεί μέχρι πριν από κάποιες δεκαετίες οι γυναίκες να ένιωθαν μειονεκτικά κάτω από την ανδρική κυριαρχία, πλέον όμως έχουν αρχίσει να χαράζουν μία νέα πορεία σε όλους τους τομείς της ζωής τους.

Βενιώτη Σταυρούλα,

Μαθήτρια Α’ Λυκείου ΓΕΛ Αγ. Γεωργίου

(14.01.2014)